Trofta e Liqenit të Ohrit në rrezik

Liqeni i Ohërit dhe specia e rrallë e qujatur Trofta
Trofta e Ohrit, një peshk antik që jeton në një nga liqenet më të vjetra evropiane, po përballet me zhdukje për shkak të ndotjes së liqenit dhe peshkimit të tepërt, bën të ditur në një studim i revistës së njohur shkencore amerikane "National Geographic" . Revista shkencore amerikane "National Geographic" botohet në 64 gjuhë të Botës, dhe qarkullon thuajse në të gjitha shtetet e Botës. Kështu, që edhe ky paralajmërim, i Revistës shkencore amerikane "National Geographic" duhet marrë pajter si shumë seriozë dhe si një alarmë për të gjithë shkencëtarët dhe autoritetet e të të vendeve, ti dalin në ball kësaj fatkeqësie të rëndë natyrore, e cila rezulton sipas tyre deri në zhdukjen e sepcies më të rrallë në Botë, peshkut. të quajtur Trofëtë, Revista në fjalë i referohet mëtej një studimi, i cili vjen nga shkencëtarët ballkanas, të cilët thonë se edhe një ndalesë e propozuar pesëvjeçare për peshkim komercial nuk do të jetë e mjaftueshme për të shpëtuar këtë lloj peshku.
Liqeni i Ohrit, që shtrihet ndërmjet Shqipërisë dhe Maqedonisë, është formuar rreth tre milionë vjet më parë. Së bashku me liqenin Baikal në Rusinë juglindore dhe atë të Tanganjikës në Afrikën lindore, është një nga liqenet më të vjetra në botë. Liqeni i Ohrit arrin një thellësi prej 290 metrash(930 feet) dhe është i njohur si "muze i fosileve". Si i tillë është edhe thesar botëror trashëgimie i Kombeve të Bashkuara.
Sa vjet ka që është "banorë" i këtij Liqeni, Trofta ?
Trofta e Ohrit, një peshk i lashtë që jeton në liqenin më të vjetër të Evropës, është përballë zhdukjes, për shkak të ndotjes dhe të mbipeshkimit. Paralajmërimi vjen prej shkencëtarëve ballkanas që thonë se edhe propozimi për ndalimin pesëvjeçar të tregtimit, nuk është i mjaftë për të shpëtuar specien. I shtrirë midis Shqipërisë dhe Maqedonisë, liqeni i Ohrit, është formuar afro 3 milion vjet më parë. Sëbashku me liqenin Bajkal në Rusinë juglindore dhe Tanganikën në Afrikën lindore, është një prej liqeneve më të vjetër të botës. Me një thellësi deri në 290 metra, kjo zonë që hyn në Trashëgiminë Botërore të Kombeve të Bashkuara, njihet gjithashtu edhe si "muzeum i fosileve të gjalla". Është një strehë për krijesat që vijnë prej periudhës së terciarit e që gjithkund kanë vdekur për shkak të epokës së akullnajave.
Trofta!!!Cili është ky peshk i rrallë ?!?
Kushërinjtë më të afërt të specieve si trofta e Ohrit (Salmo letnica) mbijetojnë vetëm si fosile. Liqeni 30 kilometër i gjatë, përmban sëpaku 146 specie endemike, ku përfshihen 17 lloje peshqish. Shkencëtarët thonë se ky koleksion unik i botës së egër që është zhvilluar i izoluar përgjatë miliona vjetëve tashmë kërcënohet me zhdukje për shkak të forcës njerëzore. Trofta e famshme e Ohrit, një delikatesë vendase që rritet mbi 11 kilogram, tashmë është në qendër të këtij shqetësimi. Ndërsa numri i tyre ka qenë i shtuar nëpërmjet rritësve përreth liqenit që prej vitit 1930, binjakët e kërcënimit, ndotja dhe mbipeshkimi, tashmë e vënë në dyshim mbijetesën e saj.
Trofta, një specie e rrallë në rrezik!!!
Popullata e rritur ka rënë ndjeshëm ndërsa rritësit kanë mundësi të mbledhin vetëm gjysmën e vezëve që nevojiten për të plotësuar numrin e duhur. "Është tejet e qartë se peshqit në Liqenin e Ohrit janë në një rrezik imediat ndaj duhet të merren masa për veprim të menjëhershëm. Të gjitha të dhënat tregojnë se popullata e troftës është në rënie të madhe", thonë shkencëtarët në një raport më të fundit në Projektin për Ruajtjen e Liqenit të Ohrit (LOCP). I financuar nga Banka Botërore, projekti filloi më 1996 me qëllimin ruajtjen e biodiversitetit të liqenit. Peshkatarët e tregtimit - ka afro 90 vetëm në bregun verior të liqenit - nxjerrin afro 80 ton në vit. Shumë peshkatare ilegalë veprojnë në liqen, kryesisht nga Shqipëria. Në përgjigje të shqetësimeve të ngritura, qeveria maqedonase ka mbështetur një propozim që ndalon gjuetinë për pesë vjet.
Shpëtimi i Liqenit të Ohrit !
Shkencëtarët, thonë se duhet pasur parsysh ky problem, i cili duhet trajtur në adres të institucioneve të cilat të zgjidhin këtë problem. Për këtë qëllim shkencëtarët e të të dy vendeve, kanë kërkuar bashkëpunim midis Shqipërisë dhe FYROM(IRJM). Ndërsa një ndihmë të madhe në shpëtimin e kësaj specie dhe ruajtjen natyrore të Liqenit të Ohrit, po jep Baka Botërore, e cila ka ofruara për gjashtë vjetet e ardhëshëm një shumë prej 4,2 miljon dollarësh amerikan. Sipas një studimi , rreziku më i madh për këtë liqen dhe sepeciet e tija, janë derdhjet e fosforit. Në vit aty derdhen nga rrjedhjet e ujrave dhe shirat rreth 150 ton fosfor. Një problem tjetër i cili po studiohet me kujdes, janë turistët. Këtë Liqen e vizitojn rreth 200 mijë turistë, të huaj dhe të brëndëshëm në vit, të cilët peshkojn ose ndotin pa ndonjë rregullore të përcaktuar mirë Liqenin. Prandaj edhe duhet që disa gjëra të harmonizohen mirë, midis ambjetalistve të Shqipërisë dhe FYROM-it. Gjermania dhe Zvicera, thotë një shkencëtar vendas, kanë treguar interes për të kontribuar në ruajtjen e vlerave të mëdha që ka Liqeni i Ohërit.


National Geographic:"Fossil Trout" Faces Extinction in Balkans,
Experts Warn

NJË DELIKATESË E RALLË
Trofta e Ohrit, jeton vetëm në këtë liqen të Maqedonisë dhe çmohet shumë nga peshkatarët dhe ekspertët e ushqimit. Peshku është identifikuar si i një lloji të veçantë në vitin 1924.
Ky peshk gjendet vetëm në liqenin Ohër, i cili është krijuar në Kohën e Akullit dhe ujërat e të cilit janë aq të pastra sa fundi i liqenit mund të shihet edhe në thellësi prej 10 metrash.
Për shekuj trofta ka qenë ushqim kryesor për fshatarët dhe peshkatarët të cilët jetonin përreth ujit, me rezerva të mëdha deri në kohët e fundit. Deri në të tetëdhjetat, rreth 220 ton trofta janë kapur çdo vit dhe nuk ishte e pazakontë që peshkatarët të kapnin trofta pesë kilogramëshe.
Por dy dekadat e fundit nuk kanë qenë të mira për këtë lloj peshku.
Që nga shkatërrimi i Jugosllavisë, shkatërrimi i rregullave, peshkimi i tepërt dhe paraqitja e llojeve nga jashtë kanë pasur efekt katastrofal.
Kompania e Troftës në Ohër, kompania maqedone në krye të peshkimit komercial deri në vitin e kaluar, përdorte roje për të mbrojtur resurset natyrale të liqenit. Por kur qeveria përfundoj marrëveshjen me këtë kompani në mars 2004, rojet gjithashtu u zhdukën.
Kapjet kanë shënuar rënie dramatike. Në vitin 1996, Unioni i Botës për Konservim vendosi këtë peshk në Listën e Kuqe të llojeve të rrezikuara.
Në shkurt 2005, qeveria e Maqedonisë më në fund ndërmori masa dhe vendosi ndalim të përgjithshëm të peshkimit në këtë liqen.
Megjithatë, peshkimi ka vazhduar edhe më tutje. Një rrjet i kontrabanduesve dhe blerësve siguron se çdokush me mjaft të holla – përfshirë edhe politikanët dhe njerëzit e tjerë të famshëm – vazhdojnë të ushqehen me troftën e Ohrit në shumë restaurante të vendit.